Omroep MAX heeft een nieuwe succesformule uit het Verenigd Koninkrijk geïmporteerd: een soort Klazien uit Zalk meets Dragon’s Den, genaamd Gezond Verstand. Een natuurlijk middel tegen migraine, psoriasis of een bevroren schouder? Leg uit wat je moet doen en drie huisartsen besluiten of ze erin geloven en willen testen of niet.
MAX-coryfee Martine van Os presenteert het programma dat veel wegheeft van Boer zoekt vrouw, Heel Holland Bakt, Dragon’s Den, Het Beste Idee van Nederland en Showroom, maar Gezond Verstand staat wel degelijk op zichzelf. Een voor een komen de kandidaten – als je ze kandidaten kunt noemen; misschien is ‘medicijnmannen en -vrouwen’ een betere benaming – naar Culemborg toe. In een landelijke setting worden ze onderworpen aan een drietal sceptici: praktiserende huisartsen.
De huisartsen zijn niet bekend met de huis-, tuin- en keukenmiddeltjes, wat mijns inziens een veeg teken is. Gemberthee goed tegen migraine? Wat zeg je me daar? De onwetendheid van de jury laat me na iedere kandidaat verbouwereerd achter. Deze zogenaamde professionals hebben minimaal zes jaar geneeskunde gestudeerd. Zes jaar in allerlei wetenschappelijke boeken gesnuffeld. En dan zijn natuurlijke hoofdpijnverlichters, huidaandoeningverminderaars, slaapprobleemoplossers en kiespijnverzachters hen volledig vreemd?
Hebben deze mensen niets anders gedaan dan zes jaar lang de catalogus van de farmaceutische industrie uit hun hoofd geleerd, zonder een moment naar de kracht van de natuur te kijken?
Gemberthee, didgeridoo, paardenmelk
Oké, dat is nog tot daaraan toe. Misschien. Hopelijk staan de huisartsen van Gezond Verstand wel open voor nieuwe ontdekkingen. Je zou zeggen dat ze daarop gecast zijn. De gemberthee die migraine (voor een deel) wegneemt gaan ze in elk geval met een tiental proefpersonen uitproberen, zeggen ze. Dat is al iets. En ja hoor: bij de vijf mensen die tijdens de testperiode een migraineaanval kregen, heeft de gember in meer of mindere mate geholpen.
Ook het bespelen van een didgeridoo (om de ademhaling te trainen en zo snurken tegen te gaan) vinden ze interessant. Vooral omdat daar al twee officiële studies naar zijn gedaan.
Maar dan: de volgende kandidaat beweert dat glutenvrij eten en een halve liter paardenmelk per dag helpt tegen psoriasis. Dat vinden de huisartsen wel heel moeilijk om te testen. Pardon? Je zet tien mensen op een glutenvrij dieet, tien aan de paardenmelk, en tien aan een glutenvrij dieet én paardenmelk. Daar komen vast interessante gegevens uit. Maar nee hoor, de huisartsen zijn liever lui dan moe en sturen de kandidaat weer naar huis.
Als je als kijker iets wil opsteken van het programma, kom je van een koude kermis thuis.
Hetzelfde gebeurt bij de remedie tegen slaapproblemen: zogeheten ‘droomgebak’. Een stukje voor het slapengaan en je slaapt als een roos. Maar nee, zeggen de huisartsen, daar zitten wel heel veel ingrediënten in. Om uit te vinden wat de werkzame stof is – of een combinatie van stoffen – is opnieuw veel te moeilijk. Hallo? Laat tien slapeloze proefpersonen het droomgebak proberen, bekijk de resultaten en test dan verder. Je hoeft ook niet per se de werkzame stof te vinden, of wel?
Wiet!
Het wordt nog erger. Het sap van koolbladeren goed tegen kiespijn? Dat willen ze niet geloven. Je houdt een koolblad tegen je wang en door het sap dat vrijkomt (doordat je er eerst met een deegroller overheen gaat) vermindert de pijn. Ja, nee, zeggen de huisartsen, je houdt het blad tegen je huid. Dan komt het sap toch nooit bij de kies? Dat gaat er bij de jury niet in. Te ongeloofwaardig.
Wat een niveau.
Het beste voorbeeld van de stuitende starheid die de huisartsen hier tentoonspreiden, komt als iemand een flesje wietolie heeft meegebracht. Ze weten niet waar ze moeten kijken. Alsof er twaalf Chippendales de kamer in komen dansen. Wiet! Hihi, hihi. Het zelfgemaakte middeltje wordt meteen belachelijk gemaakt; een duidelijk geval van cognitieve dissonantie. Uit allerlei onderzoek blijkt keer op keer dat wiet, cannabis en hennep (wat allemaal op hetzelfde neerkomt) een helende werking hebben. Maar blijkbaar is het bij praktiserende huisartsen nog steeds taboe.
In Gezond Verstand komen juist de kruidenvrouwtjes en -mannetjes over als de deskundigen en de huisartsen als rechtlijnige hokjesdenkers. Wat dat betreft stimuleert het programma de kijker om zich niet blind te staren op het starre, reguliere circuit. Er valt heel wat te winnen als je zelf met natuurlijke geneeswijzen gaat experimenteren. Van de dames en heren in witte jassen hoef je niets te verwachten.